Pracodawca – kluczowy partner w kształceniu zawodowym – debata kierownictwa MEN z przedstawicielami pracodawców
12 lipca br. w Ministerstwie Rozwoju odbyła się konferencja „Pracodawca – kluczowy partner w kształceniu zawodowym” zorganizowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Uczestniczyli w niej przedstawiciele pracodawców z całego kraju. Partnerem przedsięwzięcia była Fundacja Systemu Rozwoju Edukacji.
Podczas wydarzenia rozmawiano o potrzebie zmian w szkolnictwie zawodowym, dostosowania tego obszaru edukacji do potrzeb rynku pracy oraz włączeniu środowiska pracodawców w proces unowocześniania kształcenia zawodowego.
„Dlaczego nie możemy dłużej czekać?” – tak brzmiał tytuł rozmowy z minister Anną Zalewska, która wyjaśniała potrzebę jak najszybszego włączenia się pracodawców w system kształcenia zawodowego. Konieczność ta, jak wskazywała minister, wynika przede wszystkim z dynamicznie zmieniającej się sytuacji gospodarczej, ale także z emigracji i odpływu pracowników z określonych branż.
Wśród wielu czynników, które należy zmienić, by zreformować system kształcenia zawodowego szefowa MEN wymieniła m.in.: potrzebę otwarcia się szkół się na oczekiwania pracodawców, usystematyzowanie mechanizmów współpracy pracodawców z samorządem oraz środowiskiem oświaty, a także samą zmianę świadomości i dostrzeżenie w edukacji zawodowej szansy na znalezienie dobrej pracy.
Dotychczasowa marginalna obecność pracodawców w kształceniu zawodowym – zdaniem minister Anny Zalewskiej – wynikała przede wszystkim z mało elastycznego systemu, który nie uwzględniał potrzeb rynku pracy i oczekiwań przedstawicieli pracodawców.
Minister edukacji wskazywała także na konieczność efektywniejszego wydatkowania pieniędzy na szkolnictwo zawodowe. Podkreślała, że od 2019 r. nastąpi zróżnicowanie subwencji, które zahamuje przeznaczanie środków z budżetu na zawody nieadekwatne do potrzeb gospodarki. Dodała również, że od 2019 r. nie będą zakładane klasy bez podpisanych umów z pracodawcami. Minister Anna Zalewska zwróciła uwagę na to, że obecnie istnieją mechanizmy pozwalające na utworzenie szkół przy strefach ekonomicznych, przy spółkach i dowolnych przedsiębiorstwach. W swoim wystąpieniu minister edukacji wskazała także na opracowywanie rozwiązań, które pozwolą pracodawcy na zatrzymanie pracownika w miejscu pracy i zapobiegną wyjazdom zarobkowym za granicę.
Anna Zalewska Minister Edukacji Narodowej dużo miejsca poświęciła efektywnemu doradztwu zawodowemu. Jak zaznaczyła, doradca zawodowy nie będzie musiał być przypisany do jednej szkoły, ale powinien znać lokalne środowisko pracy i zajmować się jego promocją na danym obszarze.
Dodatkowo w kuratoriach oświaty zostaną utworzone stanowiska tzw. koordynatorów branżowych. Wszystkie te działania mają nie tylko wspomóc ucznia w wyborze zawodu gwarantującego stabilne zatrudnienie, ale także zapobiegać sytuacji, w której pracodawca przez kilka miesięcy poszukuje pracownika.
Wiceminister Marzena Machałek wspomniała o podobnych proporcjach kształcenia zawodowego, a także ogólnego w Polsce i Niemczech. Jednocześnie podkreśliła, że mimo zbliżonych wielkości, aż 40% absolwentów w naszym kraju trafia na bezrobocie.
Przedstawiając założenia reformy edukacji w obszarze szkolnictwa zawodowego, Marzena Machałek Sekretarz Stanu w MEN, przypomniała o wprowadzeniu dwustopniowej szkoły branżowej, która przyszłym absolwentom stwarza możliwość zarówno kontynuowania nauki, jak i rozpoczęcia pracy.
Jak mówiła wiceminister Marzena Machałek, wprowadzenie szkoły branżowej wynika z konieczności zmiany obrazu tej części szkolnictwa w społeczeństwie, podniesienia jego prestiżu i zaprezentowania jako atrakcyjnej ścieżki zawodowej dla młodego człowieka.
Wymieniając zmiany w kształceniu zawodowym, jakie wynikają z reformy edukacji, wiceminister wspomniała m.in. o wprowadzeniu nowych zawodów i zawodów pomocniczych oraz o zmodernizowaniu aż 52 zawodów. Podkreśliła, że zmiana ta jest odpowiedzią na potrzeby zgłaszane przez pracodawców i rynek pracy.
Jako ważny element unowocześniania systemu edukacji, wiceminister Marzena Machałek wskazała obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego dla uczniów 7 i 8 klas szkoły podstawowej. Istotną zmianą w edukacji będzie także uwolnienie godzin kształcenia zawodowego, które pozwoli na zwiększenie proporcji praktycznej nauki zawodu względem kształcenia ogólnego.
– Tworzony system powinien być przede wszystkim elastyczny – powiedziała wiceminister edukacji. – Tak, by jak najszybciej reagować na dynamicznie zmieniającą się sytuację gospodarczą. Służyć temu będzie monitorowanie zapotrzebowania na pracowników prowadzone przez Główny Urząd Statystyczny, Instytut Badań Edukacyjnych i Ministerstwo Edukacji Narodowej – dodała Marzena Machałek.
Wiceminister edukacji wielokrotnie podkreślała, że sukces kształcenia zawodowego jest możliwy tylko przy aktywnym udziale środowiska pracodawców, ich włączeniu się w przygotowanie podstawy programowej i egzaminu kwalifikacyjnego. Pracodawca powinien widzieć korzyść z inwestowania w szkolnictwo zawodowe. W udoskonalaniu szkolnictwa zawodowego pracodawca powinien dostrzegać szansę rozwoju własnego przedsiębiorstwa.
W debacie ze środowiskiem pracodawców uczestniczyli:
Marzena Machałek Sekretarz Stanu w MEN;
Krzysztof Drynda, wiceprezes zarządu Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Invest Park;
Monika Rudnicka, specjalista ds. rekrutacji i rozwoju, Solaris Bus & Coach S.A.;
Urszula Durańska, dyrektor personalny, „Wiśniowski” Sp. z o.o.;
Andrzej Rybka, dyrektor Stowarzyszenia Grup Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego Dolina Lotnicza w Rzeszowie;
Paweł Salamon, szef kuchni, Hotel i Restauracja Smolarnia w Trzciance;
Andrzej Zbróg, dyrektor naczelny ds. zarządzania strategicznego, KGHM Polska Miedź;
Monika Ciesielska z firmy Inter Cars w Czosnowie.
Rozmowę podzielono na kilka bloków, w których pracodawcy mówili m.in. o obszarach współpracy z szkoły ze środowiskiem pracodawców oraz odpowiedzialności szkoły i pracodawców w kształceniu zawodowym. Dużo miejsca poświęcono na przybliżenie własnych trudności w znalezieniu pracowników oraz działaniach podejmowanych w lokalnym środowisku. Wskazywano aktywności, które pomogły w pozyskaniu wykwalifikowanej kadry.
Jako jedną z barier w zatrudnianiu pracowników uczestnicy debaty wskazali niedostosowanie kształcenia do rynku pracy. Podkreślili oni również konieczność długofalowego diagnozowania zapotrzebowania na pracowników, które pozwoli na kształcenie w zawodach dostosowanych do rynku pracy. Przedstawiciele pracodawców zwrócili uwagę na to, że istniejące klasy patronackie są dobrym rozwiązaniem, ale przede wszystkim dla dużych przedsiębiorstw. Nie zaspokajają one potrzeb małym firm.
Wszyscy prelegenci zgodzili się ze stwierdzeniem, że istnieje konieczność przybliżenia zakładów i potencjalnych miejsc pracy uczniom oraz nauczycielom. Kluczowe jest tu zaprezentowanie ich oferty w sposób atrakcyjny. Kolejnymi istotnymi elementami są stałe dokształcanie się kadry pedagogicznej i podnoszenie kwalifikacji odpowiadających potrzebom rynku.
W jednym z bloków tematycznych prelegenci rozmawiali o barierach współpracy między szkołą a środowiskiem pracodawców. Wskazali konieczność równego zaangażowania po obu stronach i włączenie do tej współpracy samorządu. Prelegenci mówili o potrzebie zmiany przyzwyczajeń edukacyjnych i mentalności, które pozwolą odejść od nauczania zawodów mało atrakcyjnych z punktu widzenia rynku pracy. Podkreślili, że ze strony pracodawców powinno nastąpić przełamanie bariery finansowej i aktywniejsze zaangażowanie środków pieniężnych.
Piotr Bartosiak, zastępca dyrektora w Departamencie Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Ministerstwie Edukacji Narodowej, przybliżył ideę konkursu „Praktyczna nauka zawodu w rzeczywistych warunkach”. Przeznaczono na niego 21 mln złotych. Konkurs, organizowany przez MEN, jest skierowany do pracodawców działających w 10 branżach. Jego efektem mają być rekomendacje wypracowane dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, w jaki sposób można usprawnić system kształcenia zawodowego w obszarze kształcenia praktycznego.
Konferencję zakończyło wystąpienie dr. Pawła Poszytka, dyrektora generalnego Fundacji Systemu Rozwoju Edukacji, który przybliżył możliwości promocji szkolnictwa zawodowego ze środków programu Erasmus+.
Podczas konferencji pracodawcy składali deklaracje współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej, wskazując obszar, w którym mogliby udzielić swojego wsparcia. Mogli też wyrazić chęć współdziałania z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji w ramach projektu „Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego”.
/źródło/ MEN
